کاستی ها و تنوع های پشت چسبدار بخش دوم
همانطور که در بخش ابتدایی گفتیم آمار و ارقام دقیق از پشت چسبدار و چاپخانه های مربوطه در دست نیست و در این مسیر نه متولی دولتی آمار و ارقامی ارایه کرده و نه بخش خصوصی.
به گزارش آژانس خبری چاپ و بسته بندی ایران، اصولا لیبل‌های پشت‌چسب‌دار، در کشورهای اروپایی با تنوع بیش از ۱۰۰ نوع عرضه می‌‌شوند. این تنوع شامل ترکیب انواع مختلف رویه، چسب و کاغذ زیره سیلیکونی است.
در حالی‌که تنوع تولیدات داخلی به دو رقمی هم نمی‌‌رسد. شایان ذکر است که با توجه به نوع محصول، قیمت‌ها هم تفاوت قابل توجه ای دارند و در بعضی اوقات این اختلاف قیمت به چندین برابر می‌‌رسد.
شما نمی‌‌توانید کاغذ و چسب را برای استفاده عام را روی کیسه خون یا ویال دارویی بچسبانید. نوع چسب و رویه‌ای که باید در دمای زیر صفر درجه یا بیش از ۴۰ درجه سانتی‌گراد دوام بیاورد، با محصولی که بعد از اتیکت زدن داخل کوره حرارتی می‌‌شود یا درون سانتریفیوژ قرار می‌‌گیرد، کاملا متفاوت است.
متأسفانه از نظر وزارت صنعتف معدن و تجارت هر نوع دولایه‌ای که بین آن‌ها چسب ریخته شود، کاغذ پشت‌چسب‌دار محسوب شده و تعرفه گمرکی ۴۰ درصد دارد، بدون آن‌که جوانب مختلف آن در نظر گرفته شود. در این مسیر برخی از اتحادیه ها نیز اعتراض کتبی کرده اند اما هنوز پاسخی داده نشده است.
دلایل این محدودیت را باید به نوعی در دسترسی محدود به انواع پشت‌چسب‌دار، نبود ماشین‌آلات جدید و پیشرفته، محدودیت در استفاده از تکنیک‌های خاص و مدرن، دشواری و گرانی تامین مواد مصرفی خاص و نکته محوری به نام ضعف دانش فنی جست‌وجو کرد.
شاید این کاستی‌ها را تنها نمی‌‌توان به گردن این یا آن شخص یا سازمان و یا دولت انداخت. اما اگر واقع‌بینانه بنگریم، از دولت تا تولیدکنندگان و سفارش‌دهندگان و البته چاپخانه‌داران در‌بوجود آمدن چنین وضعیتی ایفای نقش می‌‌کنند و سهیم اند.
در مورد محدودیت تنوع پشت‌چسب‌دار وزارت صنعت، معئن و تجارت به خاطر ایجاد محدودیت برای واردات اقلامی که در ایران تولید نمی‌شوند، مانع استفاده از لیبل‌های خاص می‌‌شود.
مصرف‌کنندگان یا سفارش‌دهندگان لیبل پشت‌چسب‌دار به خاطر مقاومت در برابر افزایش هزینه‌ها، دست چاپخانه‌داران را می‌‌بندند. تولیدکنندگان نیز در فضای کاملا غیررقابتی و حمایتهای تعرفه‌ای، انگیزه ای برای ارتقا کیفیت محصولات ندارند و بالاخره چاپخانه‌داران به دلیل عدم جسارت و یا نبود منابع مالی در سرمایه‌گذاری و نگرانی از وضعیت بازار، در زمینه تجهیزات، مواد مصرفی و محصولات جدید هیچ اقدام نمی‌‌کنند.
برآیند همه این نیروها سرانجامی می شود تا مصرف‌کننده نهایی و خریدار ایرانی وقتی در یک سفر خارجی از سوپرمارکت‌ها و داروخانه‌ها و ... بازدید می‌‌کند، در برابر آن همه تنوع، متحیر می‌‌ماند.
تولیدکنندگان ایرانی تمایل دارند برای حفظ بازار رقابت و به‌ویژه برای حضور در عرصه صادرات، از امکانات جدید در بسته‌بندی بهره‌مند شوند. وقتی صحبت از تنوع مواد مصرفی و تکنیک‌های چاپ می‌‌شود، تنها صحبت از زیبایی لیبل نیست.
مشکل عدیده ای به نام تعرفه گمرکی
آنچه در مورد محدودیت تنوع گفته شد، تا حد زیادی به تعرفه بالا و ناعادلانه گمرکی مربوط می‌‌شود. بر اساس کتاب تعرفه‌های گمرک جمهوری اسلامی ایران، تعرفه مرکب و اغلب اقلام صنعت چاپ، از ۱۵% فراتر نمی‌‌رود.
تمام محصولات کاغذی وارداتی تحت تعرفه ۴۸۰۲ تنها معادل ۴% است. اما به خاطر حمایت از تولید داخل، تعرفه کاغذ پشت‌چسب‌دار ۴۰ درصد تعیین شده است. در حالی که مواد مصرفی در کاغذهای پشت چسبدار سه قلم زیر را شامل می‌‌شوند:
کاغذ (با تعرفه ۴%)، چسب (با تعرفه ۱۰%) و سیلیکون (با تعرفه ۴%). حال ترکیب این مجموعه (یعنی کاغذ پشت‌چسب‌دار با تعرفه ۴۰ درصد) جای تعجب دارد!!!
مرکب چاپ با تعرفه ۱۵ درصد وارد می‌‌شود، در حالی که سابقه مرکب‌سازی در ایران به ۵۰ سال می‌‌رسد و حدود ۲۰ کارخانه نسبتاً بزرگ در ایران مرکب تولید می‌‌کنند. چسب نیز با تعرفه ۱۵-۱۰ درصد از چنین جایگاهی برخوردار است.
تعرفه حمایتی برای بعضی محصولات که تولید آن‌ها در داخل کشور به اشباع رسیده مانند پفک و ماکارونی و... شاید منطقی باشد، ولی برای محصولی که تنها در یک کارخانه تولید می‌‌شود، محدودیت‌های زیادی برای مصرف‌کنندگان ایجاد می‌‌کند.
البته شایان ذکر است که این سخن نباید به معنای پشت کردن به تولیدکننده داخلی باشد. تولیدکننده و مشتری جایگاه و مشتری خاص خود را دارند که بسیار هم قابل احترام است، اما بهتر است جنبه‌های دیگر اعمال تعرفه‌های بالای گمرکی نیز مورد توجه قرار گیرند.
اتحادیه صادرکنندگان صنعت چاپ ایران در سال های گذشته فعالیت زیادی در این رستا نموده که باعث شد برخی از تعرفه ها کاهش یابد و بخش عمدخ ای نیز به کمیسیون های بررسی مجدد ارسال شده است.
اما یکی از تبعات اعمال نرخ ۴۰ درصدی برای واردات کاغذهای پشت‌چسب‌دار و اعمال یکسان آن برای پشت‌چسب‌دار چاپ شده یا بدون چاپ، آن است که برخی از سفارش‌دهندگان ترجیح می‌‌دهند، کار چاپ شده را از خارج خریداری کرده، وارد کشور کنند، که در این رهگذر نیز چاپخانه‌ها دچار ضرر و زیان قابل توجه ای در چند بخش می شوند.
به همین خاطر اکنون حجم قابل توجه ای واردات لیبل صورت می گیرد و شرکت‌هایی در قشم و کیش مانند کاسپین، لیبل‌های چاپ شده را از دبی می‌‌آورند، همچنان که بعضی از لیبل‌های شرکت‌های آرایشی و بهداشتی نیز در ترکیه چاپ می‌‌شوند.
حضور در عرصه های بین المللی و نمایشگاه ها در قالب هیات های تحقیقاتی پژوهشی می تواند به نوعی راهگشاری بخش عمده ای از این مشکلات با حمایتهای مالی دولت باشد.
ادامه دارد ...