شکل گیری اسکناس و مراحل چاپ و امور تکمیلی آن

کیخاتو هم دستور داد که مردم زر و سیم را به «چاوخانه» تحویل دهند و بجای آن پول کاغذی «چاوه» بگیرند. به گزارش آژآنس خبری چاپ و بسته بندی ایران ، این دستور باعث ناراحتی شدید مردم شد و چنان آشوبی به وجود آورد که کیخاتو بلافاصله مجبور شد این فرمان را لغو کند و به این ترتیب، انتشار اولین اسکناس ایرانی بدون اینکه جریان کامل پیدا کند متوقف شد.

در اواخر قرن هفتم هجری (اواخر قرن 13 میلادی)، خالی شدن خزانه کیخاتو - ایلخان مغول در ایران- فکر او و وزیرش صدر جهان را به خود مشغول کرده بود. عزالدین مظفر از نزدیکان صدر جهان که از وجود پول کاغذی در چین خبر داشت، به کیخاتو پیشنهاد داد که پول کاغذی را در ایران رواج دهد. کیخاتو هم دستور داد که مردم زر و سیم را به «چاوخانه» تحویل دهند و بجای آن پول کاغذی «چاوه» بگیرند. به گزارش آژآنس خبری چاپ و بسته بندی ایران ، این دستور باعث ناراحتی شدید مردم شد و چنان آشوبی به وجود آورد که کیخاتو بلافاصله مجبور شد این فرمان را لغو کند و به این ترتیب، انتشار اولین اسکناس ایرانی بدون اینکه جریان کامل پیدا کند متوقف شد.

اولین اسکناس رسمی ایران توسط بانک شاهنشاهی ایران - که طبق قرارداد رویتر، حق انحصاری نشر اسکناس به آن اعطا شده بود - انتشار یافت. این اسکناس‌ها در ابتدا چندان مورد اقبال عمومی قرار نگرفت و بنابراین از طرفی دولت انگلستان، اسکناس‌های دولت شاهنشاهی را تضمین کرد و از سوی دیگر مجلس شورای ملی، با تصویب قانونی، استفاده از اسکناس‌های دولت شاهنشاهی را اجباری کرد.

بانک ملی تا سال 1339 اقدام به نشر اسکناس کرد ولی در آن سال، با تاسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به بانک مرکزی محول شد

بانک شاهنشاهی تا سال 1309 هجری شمسی به فعالیت خود در زمینه نشر اسکناس ادامه داد. در این سال، امتیاز حق انحصاری نشر اسکناس، به مبلغ 200 هزار لیره انگلیس توسط دولت ایران خریداری شد و به بانک ملی ایران واگذار گردید و اولین اسکناس بانک ملی، در اول فروردین ماه سال 1311 (تنها 75 سال قبل) منتشر شد.

بانک ملی تا سال 1339 اقدام به نشر اسکناس کرد ولی در آن سال، با تاسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به بانک مرکزی محول شد. با این توضیح که چاپ اسکناس تا سال 1362 در خارج از کشور (عمدتا در كشور انگلستان)و به سفارش ایران انجام می‌شد و از آن سال، چاپ اسکناس در کشور شروع شد. ضمن اینکه تا حدود 6 سال پیش، کاغذ اسکناس به‌طور کامل از خارج از کشور وارد می‌شد که با تأسیس کارخانه تولید کاغذ اوراق بهادار، تمامی اسكناس ها روی كاغذ ایرانی به چاپ می رسد

امروزه اسکناس در ایران با دستگاه های مدرن چاپ و بالاترین ضریب امنیت به چاپ می رسد.

وِیژگی های اسکناس های تولید داخل چیست؟ و اساساً از چه زمانی تولید اسکناس در داخل کشور صورت گرفت؟ از چه کاغذی برای چاپ اسکناس استفاده می شود و هر اسکناس چه خصوصیت منحصر به فردی دارد؟ همه این ها سوالاتی است که در این گزارش سعی کردیم به آن ها پاسخ دهیم

اخبار چاپ: با تاسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به بانک مرکزی محول شد. با این توضیح که چاپ اسکناس تا سال 1362 در خارج از کشور (عمدتا در كشور انگلستان)و به سفارش ایران انجام می‌شد و از آن سال، چاپ اسکناس در کشور شروع شد. ضمن اینکه تا حدود 7 سال پیش، کاغذ اسکناس به‌طور کامل از خارج از کشور وارد می‌شد که با تأسیس کارخانه تولید کاغذ اوراق بهادار، تمامی اسكناس ها روی كاغذ ایرانی به چاپ می رسد.

امروزه اسکناس در ایران با دستگاه های مدرن چاپ و بالاترین ضریب امنیت به چاپ می رسد.

با تاسیس بانک مرکزی ایران، حق انحصاری نشر اسکناس به بانک مرکزی محول شد. با این توضیح که چاپ اسکناس تا سال 1362 در خارج از کشور (عمدتا در كشور انگلستان)و به سفارش ایران انجام می‌شد و از آن سال، چاپ اسکناس در کشور شروع شد. ضمن اینکه تا حدود 7 سال پیش، کاغذ اسکناس به‌طور کامل از خارج از کشور وارد می‌شد که با تأسیس کارخانه تولید کاغذ اوراق بهادار، تمامی اسكناس ها روی كاغذ ایرانی به چاپ می رسد.

امروزه اسکناس در ایران با دستگاه های مدرن چاپ و بالاترین ضریب امنیت به چاپ می رسد.

اسکناس 100 هزار ریالی /ویژگیهای كاغذ

واترمارك: پرتره حضرت امام (ره) در سمت چپ و در خمیر كاغذ به صورت سه بعدی كه در مقابل نور از دو طرف قابل مشاهده است.

نخ امنیتی پنجره‌ای: از نوع هولوگرام با عرض 5/2 میلیمتر شامل آرم بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در طول نخ که در مقابل نور با تغییر زاویه بصورت هفت رنگ دیده می‌شود و عدد لاتین 100000 در روی آن قابل مشاهده خواهد بود.

نخ امنیتی پنهان: از جنس پلی استر که عبارت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران روی آن نقش بسته و تحت تابش اشعه ماورای بنفش با سه رنگ سبز، آبی و قرمز نمایان خواهد شد.

الیاف فلورسنتی نامرئی: در پشت و روی کاغذ وجود دارد که تحت تابش اشعه ماورای بنفش در چهار رنگ زرد، سبز، قرمز و آبی قابل مشاهده خواهد بود.

ویژگی‌های چاپ

نوع چاپ: به صورت افست خشك

نقش: کلیه نقوش اسکناس به صورت خطی و با استفاده از سیستم طراحی امنیتی طراحی شده‌اند که شامل طرح‌های گیلوش و مدالین (طرح هندسی تکراری) و ریزنوشته‌ها می‌باشد.

ریزچاپ (میكروپرینت): بر روی اسکناس بصورت ریزچاپ برجسته و ریزنوشته و در پشت اسکناس بصورت ریزچاپ برجسته بر روی گنبد آرامگاه سعدی قرار دارد.

سیترو (See Through): عدد 100000 در قسمت چپ و پایین که با چاپ مکمل آن در پشت اسكناس در مقابل نور قابل مشاهده می‌باشد.

چاپ برجسته: بخش‌هایی از این اسكناس شامل پرتره امام خمینی (ره)، حاشیه و نوشته‌ها واقع بر روی اسکناس و آرامگاه سعدی، حاشیه و نوشته‌ها در پشت اسکناس دارای چاپ برجسته می‌باشند كه برجستگی این سطوح در مقایسه با چاپ‌های دیگر به سادگی به وسیله انگشتان دست قابل لمس است.

نشانه برجسته برای تشخیص روشن دلان: گوشه سمت چپ و پایین، چهار نقطه به صورت برجسته به رنگ قهوه‌ای برای سهولت شناسایی این اسكناس توسط عزیزان روشن دل در نظر گرفته شده است.

تصویر مخفی (لتنت ایمیج): مشخصه طرح مخفی در حاشیه پایین اسکناس به صورت برجسته چاپ شده است که با قرار دادن اسکناس در راستای چشم به شکل تقریباً افقی و در مقابل نور، عدد لاتین 100000 نمایان خواهد شد.

اسکناس 50 هزار ریالی/ویژگیهای كاغذ

واترمارك: پرتره حضرت امام (ره) در سمت چپ و در خمیر كاغذ به صورت سه بعدی كه در مقابل نور از دو طرف قابل رؤیت است.

نخ امنیتی: از نوع هولوگرامی با عرض 5/2 میلیمتر به صورت پنجره‌ای که لوگوی بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران روی آن نمایان است.

جنس: %100 پنبه

فیبرهای نامرئی فلورسنت: استفاده از فیبرهای نامرئی فلورسنت در خمیره كاغذ به رنگهای سبز، آبی، قرمز و زرد در رو و پشت اسكناس كه مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش قابل رؤیت است.

ویژگیهای چاپ

نوع چاپ: به صورت افست خشك

نمره: از نوع لترپرس یك رنگ فلورسنت كه در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش به رنگ طلائی نمایان خواهد شد.

ریزچاپ (میكروپرینت): روی اسکناس نوشتار عدد 50000 ریال به صورت ریزچاپ در حاشیه پائین و بالای سمت چپ و در پشت اسکناس نوشتار 50000 در حاشیه پائین که از سمت راست به چپ از نازک به ضخیم تغییر اندازه نوشتاری داشته و با ابزار بزرگ¬نمائی قابل رویت می‌باشد.

سیترو (See Through): در قسمت چپ و پائین به صورت 50000 که با چاپ مکم آن در پشت اسكناس در مقابل نور قابل رویت می‌باشد.

چاپ برجسته: بخش¬هائی از این اسكناس دارای چاپ برجسته می‌باشد كه برجستگی این سطوح در مقایسه با چاپ¬های دیگر به سادگی به وسیله انگشتان دست قابل لمس است.

نشانه برجسته برای تشخیص روشن دلان: گوشه سمت چپ سه نقطه به صورت برجسته با هاله برای سهولت شناسایی این اسكناس توسط عزیزان روشن¬دل در نظر گرفته شده است.

تصویر مخفی (لتنت ایمیج): طرح تصویر مخفی در قسمت راست روی کتیبه سبز رنگ مبلغ اسمی اسکناس به صورت لاتین (50000) به طور مخفی چاپ شده است که با متمایل ‌نمودن طرح و تابیدن نور به خطوط، طرح پنهان‌شده ظاهر و تصویر طرح به صورت برجسته نمایان خواهد شد.

اسکناس 20 هزار ریالی/ویژگیهای كاغذ

واترمارك: پرتره حضرت امام (ره) در سمت چپ و در خمیر كاغذ كه در مقابل نور از دو طرف قابل رویت است.

نخ امنیتی: از نوع متالایز با عرض 5/1میلیمتر به صورت پنجره‌ای كه لوگوی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران روی آن نمایان است.

جنس: %100 پنبه

فیبرهای نامرئی فلورسنت: استفاده از فیبرهای نامرئی فلورسنت در خمیره كاغذ به رنگ¬های سبز، آبی، زرد و قرمز در رو و پشت اسكناس كه مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش قابل رؤیت است.

ویژگیهای چاپ

نوع چاپ: به صورت افست خشك

نمره: از نوع لترپرس یك رنگ فلورسنت كه در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش به رنگ طلائی نمایان خواهد شد.

ریزچاپ (میكروپرینت): عبارت "جمهوری اسلامی ایران" روی اسكناس در حاشیه و در زیر به صورت مثبت و منفی در طرح گنجانده شده و در پشت اسكناس، گنبد فیروز‌ه‌ای 20000 ریال به صورت لاتین و قسمت¬های زیر مسجد وجود دارد كه با استفاده از ذره‌بین به سادگی قابل رؤیت می‌باشد.

سیترو (See Through): در قسمت چپ و پائین به صورت 20000 كه با چاپ مكمل آن در پشت اسكناس در مقابل نور قابل رؤیت می‌باشد.

نشانه برجسته برای تشخیص روشن¬دلان: گوشه چپ سه نقطه به صورت برجسته برای سهولت شناسایی این اسكناس توسط عزیزان روشن¬دل در نظر گرفته شده است.

تصویر مخفی (لتنت ایمیج): طرح تصویر مخفی در قسمت وسط روی كتیبه آبی رنگ مبلغ اسمی اسكناس به صورت لاتین (20000) به طور مخفی چاپ شده است كه با متمایل نمودن طرح و تابیدن نور به خطوط، طرح پنهان‌شده ظاهر و تصویر طرح به صورت برجسته نمایان خواهد شد.

اسکناس 10 هزار ریالی/ویژگیهای كاغذ

واترمارك: پرتره حضرت امام (ره) در سمت راست و در خمیر كاغذ كه در مقابل نور از دو طرف قابل رؤیت است.

نخ امنیتی: از نوع متالایز با عرض 2/1 میلیمتر به صورت پنجره‌ای كه عبارت 10،000 ریال به صورت فارسی و لاتین روی آن نمایان است.

جنس: %100 پنبه

فیبرهای نامرئی فلورسنت: استفاده از فیبرهای نامرئی فلورسنت در خمیره كاغذ به رنگ¬های سبز، آبی، زرد و قرمز در رو و پشت اسكناس كه در مقابل تابش اشعه ماوراء‌بنفش قابل رؤیت

ویژگیهای چاپ

نوع چاپ: به صورت افست خشك

نمره: از نوع لترپرس یك رنگ فلورسنت كه در مقابل تابش اشعه ماوراء بنفش به رنگ طلائی نمایان خواهد شد.

ریزچاپ (میكروپرینت): عبارت "بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران" به صورت خطی در وسط اسكناس بالای عبارت ده هزار ریال و در پشت اسكناس زیر كوه دماوند به خط لاتین به صورت ریزچاپ (میكروپرینت) نوشته شده است كه با ذره‌بین قابل رویت است.

سیترو (See Through): در بالا و پایین اسكناس به صورت گل مورب كه با چاپ مكمل آن در پشت اسكناس در مقابل نور قابل رؤیت می¬باشد.

نشانه برجسته برای تشخیص روشن¬دلان: سمت چپ بالای نمره دو خط موازی به صورت برجسته برای سهولت شناسایی این اسكناس توسط عزیزان روشن¬دل در نظر گرفته شده است.

تصویر مخفی (لتنت ایمیج): طرح لوگوی بانك مركزی جمهوری اسلامی ایران در قسمت چپ عبارت ده هزار ریالی روی كتیبه زیتونی رنگ به صورت مخفی چاپ شده است كه با متمایل نمودن طرح و تابیدن نور به خطوط، طرح پنهان‌شده ظاهر و تصویر طرح به صورت برجسته نمایان خواهد شد.